فوکوس چيست

کلمه Focus به معني تمرکز و مرکزيت دادن مي باشد اما مفهوم آن در عکاسي ، رسيدن به حداکثر وضوح است يا به عبارت ديگر فوکوس (FOCUS)  تنظيم فاصله کانوني عدسي لنز دوربين بر اساس فاصله جسم تا دوربين براي داشتن يک تصوير  واضح را فوکوس گويند . سيستم فوکوس دوربين ها داراي دو حالت اتوماتيک AF  يا Auto Focus و دستي MF  يا Manual Focus است

تکنيک هاي فوکوس در عکاسي

يکي از اصول اوليه در يادگيري عکاسي چگونگي فوکوس کردن است. براي رسيدن به عکسي واضح و شارپ يادگيري فوکوس در عکاسي و اصول آن لازمه کار است. فوکوس در لغت به معناي متمرکز شدن روي چيزي ميباشد. مفهوم فوکوس در عکاسي يعني رسيدن به حداکثر وضوح در عکس است. در دوربين هاي ديجيتال کاربر با حرکت دادن به اجزايي از لنز واضح ترين تصوير را بر روي سنسور به دست مي آورد.
در دوربين هاي ديجيتال امروزي انواع سيستم فوکوس و بدست آوردن عکسي شارپ آسان شده است. در دوربين هاي ديجيتال فوکوس دو حالت دارد. دستي يا manual و اتوماتيک يا auto. حالت دستي را با MF و اتوماتيک با AF مشخص شده است.

فوکوس دستي يا MANUAL

گاهي اوقات و در برخي از شرايط فوکوس اتوماتيک به خوبي روي سوژه مورد نظر فوکوس نميکند. در اين شرايط است که ميتوان با انتخاب فوکوس دستي به راحتي به هدف رسيد. به اين صورت که با چرخاندن رينگ فوکوس که در جلوي لنز قرار دارد سوژه مورد نظر را در بهترين حالت وضوح ثبت نماييم.

فوکوس Single يا تک شات

فوکوس خودکار Single Shot يا فوکوس تکي را در دوربين‌هاي مختلف با نام‌هايي مانند One Shot، S-AF، Single Servo، AF-S، حرف S و … مي‌بينيد که در واقع ساده‌ترين شکل از فوکوس خودکار است. معمولاً وقتي روي اين حالت هستيد با کمي فشردن دکمه شاتر، دوربين با توجه به سوژه‌اي که روي نقاط فوکوس قرار گرفته است، به طور خودکار روي آن فوکوس مي‌کند. البته گاهي اوقات هم خود عکاسان اين قابليت را غيرفعال مي‌کنند و ترجيح مي‌دهند براي اين کار از دکمه AF-ON که در پشت بدنه دوربين (تقريباً جايي زير انگشت شست) استفاده کنند. وقتي هم دکمه شاتر را تا انتها فشار دهيد، عکس گرفته مي‌شود.

وقتي سوژه شما خيلي سريع حرکت مي کند و سرعت شاتر شما به اندازه کافي زياد نيست

تار شدن زمينه عکس مي تواند عمدي و نوعي تکنيک هنري باشد،
اما تار شدن به صورت ناخواسته، اصلا خوب نيست.
بنابراين اطمينان حاصل کنيد که نوردهي شما خوب باشد و سرعت شاتر نيز به اندازه کافي سريع باشد
تا بتوان از يک سوژه متحرک نيز يک عکس خوب گرفت.
مثلا در کمتر از 60/1 ثانيه، شما مي توانيد به تار کردن پس‌زمينه يا Blur کردن سوژه هاي متحرک مانند فردي که به سرعت حرکت مي کند، نماييد.
اين مدت زمان، به سوژه در حال حرکت بستگي دارد.
به عنوان مثال، براي سوژه هايي که خيلي سريع حرکت مي کنند مانند پرنده در حين پرواز، به سرعت شاتر در محدوده 1000/1 نياز خواهيد داشت.
اين کار هنگام عکسبرداري از حيات وحش دشوار است، بنابراين شما به تجهيزات مناسب براي کار و همچنين آطلاع کافي از نحوه عملکرد دوربين تان نياز داريد.

انواع روش‌هاي فوکوس خودکار پسيو

فناوري فوکوس خودکار پسيو با انجام تحليل‌هاي رياضي روي داده‌هاي خام تصوير نتيجه‌گيري مي‌کند که آيا فوکوس انجام شده يا خير. يکي از معمول‌ترين روش‌هايي که در فوکوس خودکار پسيو استفاده مي‌شود، شناسايي کنتراست يا Contrast Detection است. در اين روش نواري از پيکسل‌ها از مرکز تصوير انتخاب شده و پيکسل‌ها يک به يک از نظر کنتراست با يکديگر مقايسه مي‌شوند و با دريافت نتايج مقايسه لنز سعي مي‌کند تا به‌گونه‌اي تنظيم شود تا کنتراست در بيشينه‌ترين حالت خود قرار گيرد. روي تصوير، قسمت‌هايي که بصورت تار ذخيره شده‌اند، کنتراست پاييني دارند. استفاده از اين روش مشکلات ساير روش‌هايي را پيش‌تر به آن‌ها اشاره کرديم نداشته و از اين‌رو بسيار دقيق‌تر است.در واقع اين روش بهترين و صحيح‌ترين روش براي بهبود شفافيت تصوير از طريق فوکوس خودکار است.

چرا دوربين نمي تواند در هر صحنه اي فوکوس کند

سازنده هاي دوربين هاي ديجتيال SLR  بطور پيش فرض تنظيمات دوربين را بر روي حالتي قرار مي دهند که تمام نقاط اتوفوکوس فعال بوده و مورد استفاده قرار گيرد تا دوربين توسط آن عمل فوکوس کردن را انجام دهد. ولي بايد بدونيد که اين حالت هميشه کاربرد نداشته و دوربين مي تواند در فوکوس کردن دچار اشتباه شود.

بنابراين بهتر است تعداد نقاط اتوفوکوس را با توجه به خصوصيت و شرايط صحنه اي که مي خواهيد از آن عکس بگيريد انتخاب کنيد. براي اينکار مي توان دکمه تنظيمات اين گزينه را بر روي دوربين فشار داد و سپس با حرکت دادن جوستيک تعداد نقاط اتوفوکوس را تنظيم کرد. در بعضي از دوربين ها اين تنظيم توسط دکمه هاي چرخنده انجام مي شود.

کنترل عمق ميدان وضوح در عکاسي به عوامل زير بستگي دارد:

• فاصله سوژه تا دوربين عکاسي.
• ديافراگم و PIN HOLE.
• فاصله کانوني لنز.
• قانون شايم فلوک.

بسياري از نرم‌افزارهاي ويرايش ديجيتالي مانند آدوبي فتوشاب يا گيمپ، قابليت ترکيب سلسله‌اي از عکس هايي که از يک موضوع و در فاصله‌هاي فوکوس متفاوت گرفته شده‌اند، را براي اضافه کردن عمق ميدان به صورت مصنوعي را دارند. اين شيوه که به Focus Stacking نيز شهرت دارد، بيشتر براي اضافه کردن عمق ميدان در عکاسي ماکرو که به طور معمول به دليل فاصله فوکوس بسيار نزديک، داراي عمق ميدان بسيار کمي هستند استفاده مي‌شود.   

فوکوس متوالي – Continuous autofocus

وقتي اين حالت از فوکوس را انتخاب مي کنيد، دوربين تا وقتي که دکمه شاتر تا نيمه فشرده است به فوکوس کردن خود ادامه مي دهد. اين ويژگي باعث مي شود اين حالت از فوکوس انتخاب مناسبي براي عکاسي از سوژه هاي متحرک باشد چرا که دوربين فاصله فوکوس را متناسب با جا به جايي سوژه تنظيم مي کند. دوربين هاي حرفه اي مانند Canon EOS 7D و Nikon D7000 قابليتي دارند که به شما امکان مي دهد نقطه ي فوکوس خودکار درون فريم عکس را مشخص کنيد که دوربين سوژه را در آن نقطه دنبال و مرتبا فوکوس کند. برخي از دوربين ها حتي به شما اجازه مي دهند که مشخص کنيد دوربين با چه سرعتي بايد به تغييرات سوژه واکنش نشان دهد تا از خارج شدن سوژه از فوکوس حين تغييرات سريع جلوگيري شود. حين استفاده از فوکوس متوالي معمولا پيشنهاد مي شود که نقطه شروع فوکوس (AF point) را به صورت دستي تنظيم کنيد تا دوربين بداند که سوژه ي هدف چيست تا بتواند آنرا دنبال کند. اگر شما به عکاسي ورزشي يا عکاسي از حرکات سريع علاقه داريد مطمئن شويد که گزينه عکاسي متوالي را در دوربين خود انتخاب کرده ايد.